Dingen die je moet weten over Franse wijn

Hou je niet van Franse wijn? Lees dan verder want ik ga je op andere gedachten brengen!

De stijl van Franse wijnen is vaak anders dan de eentonige wereldwijnen die veel wijndrinkers gedachteloos wegdrinken. Franse wijnen weerspiegelen de stijl van de Fransen zelf. Ze zijn elegant en er spreekt een waardering uit voor de mooie dingen in het leven, zonder te overdrijven. Franse wijn drink je bij een mooi diner. Hier zijn ze het beste op hun plek. Nooit overweldigend in smaak of alcoholpercentage maar altijd goed gemanierd en vaak prachtig gemaakt.

Met name dankzij talloze nieuwe en vernieuwende wijnmakers valt er een hele wereld aan Franse wijnen te ontdekken. Want als het om wijn gaat heeft Frankrijk alles. Van de stijlvolle witte wijnen uit de Loire en de Elzas, de klassieke Bordeaux en Bourgogne wijnen tot de zondoorstoofde Rhône wijnen en de krachtige godendranken uit de Languedoc en Roussillon. En laten we tot slot vooral ook niet de Champagne vergeten!

Appellation Contrôlée

In de supermarkt wordt het wijnschap gedomineerd door internationale grootmachten. Afkomst is hier minder belangrijk, en dat is juist waar Franse wijnen zich onderscheiden. Voor de Fransen is afkomst namelijk alles. Ze praten over terroir, de locatie en de cultuur van de wijnmaker. Dit maakt elke wijn anders en veel ervan heel bijzonder.

Het nadeel is dat het Franse wijnlandschap voor ons als buitenstaander nogal versnipperd overkomt. Het Franse wijnsysteem lijkt weliswaar nogal chaotisch, maar als we er op inzoomen valt het eigenlijk wel mee. De wijn komt bijvoorbeeld uit een regio en deze regio is een ‘appellation’. Op het wijnlabel staat dan ‘appellation contrôlée’. Het is een vermelding die op zich geen garantie geeft voor kwaliteit, maar wel van oorsprong en dat de wijn volgens bepaalde voorschriften is gemaakt wat betreft druivensoort, de grond, beplanting, opbrengst en het wijnmaakproces. Een wijn met de vermelding ‘appellation contrôlée’ kan worden gezien als representatief voor de streek waar hij gemaakt is.

Er zijn in Frankrijk bijna 300 appellations, van Bordeaux en Champagne tot enkele mini-appellations in de Loire en Bourgogne die bestaan uit één wijngaard. Daarnaast zijn vele appellations zelf ook weer onderverdeeld volgens een hiërarchisch systeem De Bourgogne is hiervan een mooi voorbeeld. De eenvoudigste appellation maakt slechts een onderscheid tussen rode en witte wijn: Bourgogne Rouge of Bourgogne Blanc. Daarna komen de verschillende districten zoals Chablis voor wit, Côte de Beaune voor rood, Mâcon voor rood en wit enzovoort. De kwaliteit gaat nog verder omhoog met de appellations die per dorp gelden zoals Vougeot, Auxey-Duresse, Pommard en Nuits-St-Georges. In deze dorpen zijn bepaalde superieure wijngaarden aangewezen voor premier cru wijnen. De naam van de wijngaard staat dan op het label. Helemaal bovenop de apenrots vinden we de Grand Cru wijnen die afkomstig zijn van een enkele wijngaard met z’n eigen appellation.

Vin de Pays ‘veel voor weinig’

Als je geen zin hebt om je in de afkomst van een wijn te verdiepen maar wel goede wijn wilt kopen, dan is er nog een andere categorie om je aan vast te houden: de Vins de Pays. Dit zijn de ‘daily drinkers’ die veel waar voor hun geld bieden. Op de labels staan meestal de druivensoorten vermeld en niet de herkomst, maar omdat Vins de Pays vrijwel altijd uit het warme zuiden komen zoals de Languedoc kan je rijpe en fruitige wijnen verwachten. Vin de Pays d’Oc is de meest bekende Vin de Pays.

Tot zover de basisregels voor het kopen van Franse wijnen. Dan gaan we nu dieper in op de fascinatie van Frankrijk met wijnregio’s.

Eetwijnen komen uit Bordeaux

Denk je aan wijn dan denk je aan Bordeaux. Dit is de meest bekende, belangrijkste en grootste wijnregio van Frankrijk zowel voor topwijnen als voor goedkope slobber. De grote rode wijnen van de allerbekendste chateaus halen de kranten en worden voor duizenden euro’s aan verzamelaars verkocht, maar Bordeaux is zo groot dat er voor iedereen wat te kiezen valt.

De streek had lange tijd een niet al te beste reputatie en gelukkig is dat tegenwoordig wel anders. De rode wijnen zijn fruitig, niet te zwaar en enigszins tannineus waardoor het echte eetwijnen zijn. Witte wijnen zijn fris, vaak op hout gelagerd voor extra complexiteit. Oh ja, de naam van het chateau op het label: zegt niets over de kwaliteit, het is slechts een visitekaartje van de wijnmaker.

Wat betreft de druiven vind je in Bordeaux vooral Cabernet Sauvignon, Merlot en Cabernet Franc voor de rode wijnen en Sauvignon Blanc en Sémillon voor de witte wijnen. Deze worden over het algemeen geblend. ‘Cépage’ wijnen (van één druif) uit Bordeaux zijn relatief zeldzaam.

Bourgogne kopen: verdiep je in de materie

Bourgogne is die andere grote Franse wijn waar twee druivensoorten overheersen: Pinot Noir voor rood en Chardonnay voor wit. De regio is qua oppervlakte en opbrengst veel kleiner dan Bordeaux maar er worden echte topwijnen gemaakt. Dat wil helaas echter niet zeggen dat ‘Bourgogne’ op het etiket gelijk staat aan kwaliteit. De beste manier om een goede Bourgogne te kopen is dan ook door je te verdiepen in de materie. Lees reviews op internet en proefnotities in wijnmagazines. Of koop gewoon deze Bourgogne van Domaine Parigot dan voorkom je sowieso teleurstellingen!

Als je eenmaal een goede Bourgogne te pakken hebt is de beloning er ook naar. Het zijn vaak onvergetelijke wijnen die op al je je zintuigen inspelen met hun mooie kleur, geur en smaak. Niet voor niets zijn Bourgogne flessen ronder dan die uit Bordeaux: het zijn echte gevoelswijnen!

Rhône is rijk en gul

‘Zondoorstoofd’ is een woord dat bij menigeen naar boven komt als het gaat om Rhône wijnen. De bekendste is natuurlijk Châteauneuf-du-Pape, maar uiteraard is er veel meer te kiezen dan dat. Rhône wijnen zijn rijk en gul en bieden vaak enorm veel wijn voor hun geld, zeker als er Côtes du Rhône op het etiket staat.

Champagne voor feestwijn

Als je het hebt over een herkenbaar wijnmerk dan is deze bubbelwijn van de kalkrijke heuvels ten oosten van Parijs het perfecte Franse antwoord. Dit is dé feestdrank bij uitstek en uniek in zijn soort. De Champagnestreek kan worden ingedeeld in 4 regio’s: La Montagne de Reims (onder Reims), La Vallée de la Marne,  La Côte des Blancs (zuidelijk van Epernay) en La Côte des Bar (zuidelijk van Troyes). Dankzij de unieke combinatie van een koel klimaat, kalkrijke grond en – bij gebrek aan een beter woord – terroir is echte Champagne heel bijzonder en niet na te maken. De beste terroirs komen in aanmerking voor de vermelding Grand Cru. In tegenstelling tot rode of witte wijn mag Champagne gemaakt worden van meerdere oogstjaren waardoor de kwaliteit zeer constant is. Het verschil in smaak wordt veroorzaakt door de verhouding tussen de drie druivenvariëteiten (Pinot Noir, Pinot Meunier en Chardonnay), de tweede gisting op fles en de duur van de rijping daarna. Ook de herkomst van de druiven en of er houtrijping is toegepast zijn belangrijke elementen die de smaak en kwaliteit van een Champagne bepalen.

Languedoc en Roussillon, zzzzzonnig

Het tegenovergestelde van Champagne vinden we in het zonovergoten, hete zuiden van Frankrijk. In de Languedoc en Roussillon liggen bekende regio’s zoals Corbières, Minervois, Coteaux du Languedoc en Côtes de Roussillon waar gedreven wijnmakers dag in dag uit bezig zijn om een magische mix te creëren van betaalbare wijnen, rijk aan historie en fascinerende smaken met veel kruiden en vol fruit.

Loire en Elzas voor coole wijnen

Deze noordelijke wijnregio’s zijn vooral bekend vanwege hun witte wijnen. In het koele klimaat komen de druiven tot volle bloei en produceren ze bekende namen als Sancerre en Muscadet. Wijnboeren in de Elzas, in het Noord-Oosten van Frankrijk, mogen de druivensoorten op het etiket vermelden, iets wat uitzonderlijk is voor een appellation. Bovendien vind je in de Elzas een mix van Franse en Duitse druiven: Muscat/Pinot Gris en Riesling/Gewürztraminer. Het zijn over het algemeen geen lichte wijnen maar ze zijn wel fruitig en rijk. Heel anders dan hun Duitse familieleden aan de overkant van de Rijn.

De Loire biedt een complete mix aan mooie rode en vooral witte wijnen. Sancerre en Pouilly-Fumé zijn dé klinkende namen van deze streek die model staan voor vele andere Sauvignon Blanc wijnen van over de hele wereld, maar probeer ook deze droge Chenin eens.

Het zal duidelijk zijn: voor avonturiers is er ongelooflijk veel te kiezen in Frankrijk.

Heb je wel zin in een uitdaging? Stel dan zelf een doos wijn samen van de Franse wijnen op mijn site en proef wat het land allemaal te bieden heeft. Je hoeft dus niet een doos van één wijn te bestellen, je kan zelf 6, 12, of meer flessen naar keuze bestellen.

Lees hier wat je moet weten over Italiaanse rode wijn.