Portugese wijn. Hoe zit het ermee?

Portugese wijn heeft de laatste jaren nogal een ontwikkeling doorgemaakt. Nieuwe productietechnieken, nieuwe stijlen en een nieuwe houding ten opzicht van Portugese wijn hebben het land weer op de kaart gezet als wijnbestemming.

Rijke en rijpe tafelwijnen

Dat was niet altijd zo want dit typische ‘oude wereld’ wijnland was voor lange tijd alleen bekend als kurkproducent. Op het gebied van wijn was er niet veel meer te beleven dan de versterkte Port en Madeira wijnen, plus de lichte Vinho Verde. Er was een lange periode waarin de vraag naar Portugese wijn vrijwel nihil was. Tegenwoordig trekken de nieuwe, rijke en rijpe tafelwijnen veel belangstelling van wijnliefhebbers.

Uniek in zijn soort

Portugal telt talloze druivensoorten en onnoemelijk veel regionale aanduidingen. Sommige druiven komen alleen voor in Portugal, zoals Touriga Nacional terwijl andere ook in Spanje groeien (Tinta Roriz/Tempranillo). Daarnaast wordt er steeds meer populaire Franse varianten aangeplant zoals Cabernet Sauvignon en Chardonnay, maar het succes van Portugese wijn is hiervan gelukkig niet afhankelijk. Sterker nog, de keuze voor inheemse druivensoorten heeft ertoe bijgedragen dat Portugese wijn uniek in zijn soort is en een plek heeft veroverd in een wijnmarkt die wordt gedomineerd door volumes en toenemende concurrentie.

Succes van Portugese wijn

Het succes van Portugese wijn komt mede door het gematigde zeeklimaat en heeft genoeg te bieden voor ambitieuze wijnmakers, alhoewel er niet zo veel verschillende terroirs zijn als in Frankrijk of Italië. Aan de andere kant is er genoeg variatie in het landschap met haar bergen, valleien, zandvlaktes en kalkrijke kustgebieden. Er valt daar genoeg neerslag voor rijke oogsten, maar de wijnboer moet daarbij wel oppassen voor problemen met allerlei schimmels.

De beste wijnen

Als die uitdagingen goed het hoofd worden geboden en er een minimaal risico is op ziektes dan kunnen de wijnmakers in de Portugese kustregio’s een rijke oogst tegemoet zien. De kwaliteit wordt gewaarborgd door de kwantiteit te beperken en alleen de beste druiven trossen te laten doorgroeien tot ze volledig rijp zijn. Meer landinwaarts in regio’s als Alentejo, Transmontano en Douro is het eenvoudiger om de kwaliteit hoog te houden. Hier dwingen een droger klimaat en de losse ondergrond de druivenwortels diep de grond op zoek naar water en voeding. Het klinkt misschien onlogisch maar druivenstokken die hard moeten werken leveren de beste wijnen!

Dit zijn drie van de belangrijkste wijnregio’s in Portugal:

Alentejo
De Alentejo beslaat ongeveer eenderde van Portugal en is weer onderverdeeld in acht sub-regio’s. Aragonez (Tempranillo) is er de populairste druif naast Trincadeira en andere varianten. Wijnmakers in andere regio’s klagen wel eens over de populariteit van wijnen uit deze streek want zijn makkelijke wijnen, rijk en fruitig maar wel met behoud van hun eigen identiteit. Vanwege het warme klimaat komen er uit de Alentejo vooral rode wijnen, maar ook de witte zijn vaak niet te versmaden.

Vinho Verde
Dit is de grootste ‘appellation’, in het koele, natte noordwesten van Portugal met negen sub-regio’s. De druivenstokken floreren op een vruchtbare granieten ondergrond. Door het koele klimaat rijpen de druiven later dan in de warme Alantejo. Vroeger werden de uitlopers van de druivenstokken omhoog geleid langs pergola’s en andere constructies om de druiven zoveel mogelijk aan de zon bloot ter stellen, tegenwoordig kiest men er echter voor om de druiven langs horizontale draden te leiden. Typisch Vinho Verde is het zuurtje van deze witte wijnen terwijl de smaak varieert van bloemig tot mineraal en romig. De meeste Vinho Verde is licht, knisperig en aromatisch, vaak gepaard met een licht prikkelend mondgevoel.

Douro
De Douro stond lange tijd bekend als bakermat van portwijn. Tegenwoordig staan echter ook de nieuwe verfijnde en zeer rijke rode en witte wijnen volop in de belangstelling. De Douro is een van de meest ruige en bergachtige wijnregio’s van Portugal met een enorme verzameling lokale druivensoorten. In de wijngaarden staan getekende oude wijnstokken. de opbrengst is laag maar de kwaliteit is des te beter. Bekende druiven in de Douro zijn Tinta Amarela (Trincadeira) voor rode wijn en Gouveio, Malvasia Fina, Moscatel, Rabigato en Viosinho voor wit.